ARAÇ DEĞER KAYBI NEDİR?
Araç değer kaybı tazminat davasında hasar gören araçta yapılan tamir ve onarım işlemleri sebebiyle araçta meydana gelen değer kaybının tazmini amacıyla açılır. Kaza sonrası hasara uğrayan araç her ne kadar en iyi şekilde onarılmış olsa da aracın ikinci el piyasasında değeri düşer. Bu nedenle araç sahibi aracını satmak istemesi durumunda araç kazaya uğramamış olsaydı elde edebileceği tutardan daha az bir tutar elde edecek olması sebebiyle aradaki farka araç değer kaybı denir. Araç sahibi söz konusu hasar sebebiyle bu farkı karşı taraftan talep edebilmektedir.
ARAÇ DEĞER KAYBI TAZMİNAT DAVASI İLE HANGİ HASARLAR İSTENEBİLİR?
Araç değer kaybı tazminat davası ile araçta meydana gelen hasarlar, araçta hasar sebebiyle meydana gelen değer kaybı gerek kusurlu araç sahibinden gerekse de kusurlu araç sahibinin trafik sigortasından talep edilebilmektedir.
Bahse konu hasarlar dışında hasara uğrayan aracın sahibi aracı çalıştıramaması sebebiyle uğradığı zararı, aracını kullanamadığı sürede araç kiralama için ödediği bedeli araç sahibinden, aracın işleteninden ya da bağlı olduğu teşebbüsün sahibinden talep edebilir. Fakat bu dolaylı zararlar için poliçede özel bir hüküm yoksa kusurlu tarafın sigorta şirketine başvurulamaz.
Araçta meydana gelen hasarla birlikte trafik kazasında ölüm meydana gelmişse ölenin yakınları sigorta şirketine, aracın sürücüsüne ve malikine, ayrıca varsa işletene ve işletenin bağlı olduğu teşebbüsün sahibine de destekten yoksun kalma tazminatı talepli dava açabilmektedir.
Hasarın karşılanması için dava ve başvuru yolları nelerdir?
Kaza sonrasında aracında hasar meydana gelen araç sahibinin elinde iki seçenek vardır. Bunlar; sigorta şirketine ve araç sahibine dava açılması ya da Sigorta Tahkim Komisyonu’ na başvuruda bulunulmasıdır.
Dava konusunda dikkat edilmesi gereken husus 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’ nun 97.maddesinde 2016 yılında yapılan değişiklik sonrası dava açmadan önce sigorta şirketine başvuru yapılması dava şartı haline getirilmiş olup bu kapsamda dava açıldıktan sonra dava sürecinde böyle bir başvurunun yapılmadığı ortaya çıkarsa dava usulden reddedilecektir.
Diğer seçenek ise Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvurudur. 2918 sayılı Kanunda yapılan değişiklikle trafik sigortasına ilişkin uyuşmazlıklarda öncelikle sigorta şirketine başvurmak ve eğer sigorta şirketi 15 gün içinde bir cevap vermez ya da başvuruyu reddeder yahut kısmi ödeme yaparsa bu halde Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvurulabilir.
Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvuru sonrası sigorta hakemleri tarafından verilen 5.000 TL’ye kadar olan kararlar kesindir.
5.000 TL’den fazla 40.000 TL’den az meblağı içeren kararlar bakımından bir defaya mahsus olmak üzere komisyona itiraz edilmesi mümkündür.
Sigorta Tahkim Komisyonunun kararları bağlayıcı mıdır?
5684 sayılı Sigortacılık Kanunu’na göre Sigorta Tahkim Komisyonu’nun verdiği kararlar tarafları bağlar. Bu kapsamda
- 5.000 TL’nin altındaki kararlar kesin olacağından doğrudan uygulanır.
- 5.000-40.000 TL arasındaki tutarlara ilişkin komisyona yapılan itiraz üzerine kesinleşir ve bağlayıcı hale gelir.
- 40.000 TL’ den fazla tutarlar bakımından ise eğer komisyonun kararına karşı dava açılırsa mahkeme kararı sonrası karar bağlayıcı hale gelir.
Böylece uzun ve yıpratıcı bir mahkeme sürecinden kaçınılmakta ve zarar kısa sürede tazmin edilmektedir.
Araç değer kaybı tazminatı davası kime yöneltilir?
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’na göre Karayolları Zorunlu Mali Soumluluk Sigortası (trafik sigortası) kapsamında sigortacı meydana gelen hasardan kusurlu sürücünün yanında müteselsilen ( birlikte) sorumludur. Aynı şekilde sigortacı araçta meydana gelen değer kaybından da sorumlu tutulmaktadır.
Sigortacı ve sürücü ile araç sahibi dışında Karayolları Trafik Kanunu’nun 85. Maddesine göre motorlu aracı işleten, aracın bağlı olduğu teşebbüsün sahibi meydana gelen zarardan birlikte sorumludurlar. Hasara uğrayan araç sahibi davayı sigorta şirketine, araç sahibine, araç sürücüsüne, varsa motorlu aracın işletenine ya da bağlı olduğu teşebbüsün sahibine yöneltebilmektedir.
Kusurlu taraf ise eğer poliçeye dahilse kendi aracında meydana gelen değer kaybını kasko sigortası ile karşılanmasını sağlayabilir. Ancak çoğu zaman kasko sigortasında araç değer kaybı poliçe kapsamına alınmamaktadır.
Araç Değer Kaybı Tazminat Davası Şartları
- Kaza sonrası araçta hasar meydana gelen kısmında daha önce herhangi bir değişim, onarım işlemi yapılmamış olmalıdır.
- Sigorta şirketine başvuru ve dava süreci 2 yıllık zamanaşımı süresi içinde yapılmalıdır.
Değer Kaybı Bakımından Sigorta Teminatı Dışında Kalan Durumlar
Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk ( Trafik) Sigortası Genel Şartları Ek- 1’ e göre, şu durumların varlığı halinde araç değer kaybı sigorta teminatı kapsamı dışında kalır;
- Ufak bir onarım ile giderilebilecek lastik, hava yastığı, jant, kaporta, plastik aksam, cam, mekanik, elektronik hasarları,
- Aracın ana iskeletinde ve şaside hasar olmaksızın vidalı parçalarda hasar oluşması,
- Aracın kaza anındaki piyasa değerinin %25’ini aşan değer kaybı talepleri,
- Kaza tarihi ile ihbar tarihi arasında aracın mülkiyetinde değişiklik olduysa,
- Çekme ve hurda belgeli araçlar ile ilgili talepler,
- Kısa süreli kiralık araçlar, taksi, dolmuş gibi araçlar ile ilgili talepler.
Araç Değer Kaybı Tazminatı Davasında Görevli Mahkeme Hangisidir?
Araç değer kaybı tazminat davası bakımından sigorta şirketi hasım gösterilecekse görevli mahkeme asliye ticaret mahkemesidir. Eğer karşı taraf tacir değilse ve sigorta şirketi hasım gösterilemeyecekse davanın asliye hukuk mahkemesinde açılması gerekir. Eğer dava hem sigorta şirketine hem de aracın sürücüsüne ya da aracın sahibine açılacaksa görevli mahkeme asliye ticaret mahkemesinde açılması gerekir.
